عوارض گوارشی دیابت یا گاسترو پارزی اختلالی است که در بیماران دیابتی نوع یک و دو رخ میدهد در این حالت محتویات معده باتاخیر طولانی تخلیه میگردد واعصاب معده به خوبی کار نمیکند. در واقع عصب معده به نام عصب واگ که در حرکت غذا در لوله گوارش نقش دارد آسیب میبیند و ماهیچههای معده و روده کوچک به طور طبیعی کارنمیکنند لذا حرکت غذا در لوله گوارش کند میشود یا کاملا متوقف میگردد.
این اختلال نوع دیگری از نوروپاتی(اختلال عصبی) دیابتی است که در صورتی که قندخون در یک دوره طولانی مدت بالا بماند عصب معده آسیب می بیند. به این ترتیب که قند خون بالا منجر به تغییرات شیمیایی در اعصاب و آسیب به عروق خونی که اکسیژن و مواد غذایی را به اعصاب حمل میکنند می شود.
علائم و نشانه ها |
علائم و نشانههای تاخیر در تخلیه معده (گاستروپارزی) عبارتند از : |
? سوزش سردل ? تهوع واستفراغ مواد غذایی هضم نشده ? احساس پری زودرس هنگام غذا خوردن ? کاهش وزن ? نفخ شکم ? سطوح قند خون نامنظم ? بیاشتهایی ? احساس برگشت غذا از معده به مری (رفلکس گاستروازوفاژیل) ? احساس انقباض وگرفتگی عضلات دیواره معده |
درمان |
? مهمترین هدف درمان در گاستروپارزی ناشی از دیابت، کاهش سطح خون تا حد امکان میباشد. درمان شامل تزریق انسولین ، داروهای خوراکی کاهنده قندخون ، تغییر در نوع رژیم غذایی و زمان غذاخوردن ودرموارد شدیدتر لوله غذایی و تغذیه از راه وریدی می باشد.
دراختلال تاخیر در تخلیه معده، سرعت هضم و جذب غذا آهستهتر میشود. بری کنترل بهتر قند خون نکات زیر توصیه میشود : دریافت بیشتر انسولین ? دریافت انسولین بعد از غذا به جای قبل از غذاخوردن ? کنترل مکرر سطح قندخون بعد از غذا وتزریق انسولین در زمان نیاز
درمان دارویی: داروهای مختلفی برای درمان گاستروپارزی استفاده میشود. پزشک ممکن است داروهای مختلفی برای شما استفاده کند یا ترکیبی از داروها را برای بدست آوردن بهترین نتیجه بکار برد.
تغییرات غذایی: تغییر دادن عادات غذایی میتواند به کنترل اختلال تأخیر در تخلیه معده کمک کند. پزشک یا متخصص تغذیه دستورات خاصی را به شما میدهند. در هر حال یکی از نکات مهم، تغییر وعدههای غذایی از 3 بار در روز به 6 بار در روز ولی باحجم کمتر است. وقتی در هر بار غذا خوردن، حجم کمتری از غذا وارد معده شود در نتیجه معده خیلی پر نمیشود. پزشک یا کارشناس تغذیه ممکن است به شما توصیه کند در طول روز برای ثابت شدن سطح قند خونتان و بهتر شدن وضعیت بیماریتان، چندین وعده مواد غذایی آبکی استفاده کنید.
مواد غذایی آبکی، همه مواد مغذی موجود در غذاهای جامد را دارند اما آسانتر و سریعتر از خلال معده عبور میکنند. همچنین از مصرف غذاهای با چربی بالا یا غذاهای پرفیبر اجتناب کنید. چربی به طور طبیعی سرعت هضم را کند میکند و فیبر هم هضم را مشکل میسازد در نتیجه باعث تشدید مشکل موجود میشوند. بعضی از غذاهای پرفیبر مثل پرتقال و کلم بروکلی محتوی موادی هستند که غیرقابل هضم میباشند این مواد غیرقابل هضم به مدت طولانی در معده باقی میمانند و احتمال تشکیل bezoar (گلولههای سفت غذا که باعث انسداد لوله گوارش میشوند) وجود خواهد داشت لذا از مصرف آنها خودداری کنید.
تغذیه لولهای: اگر سایر شیوهها موثر واقع نشوند ممکن است نیاز به جراحی و گذاشتن یک لوله غذایی وجود داشته باشد . این روش بیشتر زمانی کاربرد دارد که اختلال معده از جذب مواد غذایی و داروهای مورد نیاز برای کنترل قند از طریق گردش خون ممانعت بعمل آورد. با حذف منبع مشکل (معده) در این روش و هدایت مستقیم مواد غذایی و داروها به داخل روده باریک، در نتیجه از هضم و رسیدن این مواد به جریان خون مطمئن میشویم. این روش ممکن است موقتی باشد و تنها زمانی که گاستروپارزی شدید گردد بکار گرفته شود .
مسئله مهم این است که در بیشتر موارد گاستروپارزی قابل علاج نیست و معمولاً به صورت مزمن باقی میماند و درمان تنها کمک میکند تا حد امکان سلامت و راحتی بیمار حفظ شود.
|
منبع پرتال ملی آموزش دیابت